Je ziet ze niet, maar je kunt ze wel voelen en ze zitten overal in je lijf: botten! Botten zijn heel belangrijk, want ze geven jouw lichaam vorm en stevigheid. Ze beschermen je organen en maken beweging mogelijk.
Maar hoeveel botten heb je eigenlijk in je lichaam? Waar zitten die botten en welke vorm hebben ze? Onderzoek je botten en maak een ‘bottenkaart’ van jouw eigen lijf.
Wat heb je nodig?
- Het UMU kaartje ‘Waar zitten deze botjes in je lijf?’
- Groot vel (behang)papier
- Stift
- Schaar
- Potlood
- Iemand die je helpt
Wat moet je doen?
Knip een stuk papier af wat groter is dan jijzelf bent. Test dit door er op te gaan liggen. Past het? Zorg dat de witte kant van het (behang)papier naar boven ligt. Hou je armen een klein eindje van je lijf en je benen een klein stukje uit elkaar, zodat er ruimte is tussen je armen en je lichaam en tussen je benen. Pak een stift en vraag aan iemand anders een omtrek te maken van jouw lichaam. Neem hier de tijd voor. Hoe preciezer de omtrek, hoe beter jouw bottenkaart straks wordt. Let op dat er niet per ongeluk op jouw kleding getekend wordt. Gebruik eventueel een uitwasbare stift, als je hebt.
Teken je eigen bottenkaart
Kijk naar de lijntekening van je eigen lijf en bedenk waar er allemaal botten zitten. Probeer nu bij jezelf te voelen waar je botten zitten. Begin bij je hoofd. Waar voel je bot? Probeer te voelen waar het bot precies begint en ophoudt. Zit er ook bot in je oren en neus? Teken de botten die je voelt in de lijntekening van je lichaam. Ga van je hoofd via je nek naar je schouders en armen. Doe daarna het midden van je lijf, voor en achter. Hoeveel ribben tel je? En waar zit nog meer bot? Ga als laatste van je benen naar je tenen. Bekijk jouw bottenkaart. Hoeveel botten denk je dat je in totaal hebt in je lijf? En waar denk je dat de botjes van het UMU kaartje zitten?
Verder onderzoeken
Je hebt 206 botten in je lijf. Hoeveel heb jij er getekend? Vergelijk jouw tekening maar eens met deze plaat, die bij de universiteit werd gebruikt voor onderwijs. Wat zou je nog meer willen onderzoeken? Zijn de botten bij iedereen even lang? Vergelijk bijvoorbeeld eens de lengte van jouw vingerkootjes met die van een van je ouders. Wat wil je nog meer weten? Bedenk zelf hoe je het kunt onderzoeken en ontdek nog veel meer over de botten in jouw lijf!
Hoe kan dit?
Niet al je botten in je lichaam kun je even goed te voelen. Ze zijn namelijk vaak niet alleen met een laagje huid, maar ook met spieren bedekt. Sommige botten zitten dus wat dieper in je lijf en kun je niet voelen. Wist je dat het kleinste botje in je lijf verstopt in je oor zit? Ook die kun je niet vanbuiten voelen of zien. Een deel van je botten ligt dichter onder je huid en kun je daardoor wel goed voelen. Je schedel bijvoorbeeld, maar ook je ribben, ruggengraat, sleutelbeen en vingers. Die laatste bestaan uit twee (je duim) of drie botjes. Dat zie je ook op het UMU kaartje, want dat zijn de botjes in je vinger!
Bot kan niet buigen, dus alle lichaamsdelen die kunnen buigen bevatten meerdere botten. Of ze bestaan niet uit bot, maar bijvoorbeeld kraakbeen, zoals in je oor en de punt van je neus.