Het Universiteitsmuseum Utrecht (UMU) heeft een grote en zeer diverse tandheelkundige collectie en daar is wereldwijd belangstelling voor. Onlangs werd een deel van de collectie Tandheelkunde verscheept naar de andere kant van de wereld. Collectiestukken zoals een fantoomhoofd, gebitsprotheses, extractietangen, tandenstokerdoosjes en tweehonderdjaar oude tandenborstels volgen de oceaan over en kwamen in maart aan in Australië.
Hoe gaat zo’n grootschalige bruikleen van objecten in zijn werk? En wat zijn de extra uitdagingen waar je mee te maken hebt tijdens een lockdown in zowel in Australië als in Nederland?
Twee jaar voorbereiden
Zo’n grote bruikleen verschepen vergt veel voorbereiding. Samen met Jacky Healy, directeur en conservator van het Medical History Museum van de University of Melbourne, maakte conservator Reina de Raat een selectie van geschikte objecten. Daarna werden de objecten klaar gemaakt voor transport en werden alle objecten bij elkaar gezocht, gefotografeerd en opgemeten. Een restaurator controleerde alle objecten en stelde vervolgens een conditierapport op.
Vergunningen
Veel van deze objecten bestaan gedeeltelijk uit natuurlijke materialen, zoals ivoor, schildpad en parelmoer of bijzondere houtsoorten. Om dit materiaal het land uit te krijgen, is er een zogenaamd Cites vergunning nodig. Deze materialen zijn immers beschermd en er mag geen handel in gedreven worden. Voor de vergunning werd elke tandenborstel, tandheelkundige hygiëneset en elk instrument zorgvuldig beschreven. Een secure klus, want hoe weet je precies welke houtsoort er gebruikt is en van welke schelp het paarlemoer af komt?
Lockdown
Toen het UMU in november 2020 eindelijk de Cites vergunning kreeg, was Melbourne in een strenge lockdown. Het was onzeker of en wanneer de objecten vervoerd konden worden. Begin december kwam er groen licht: ondanks dat het museum in Melbourne gesloten was vanwege Corona, konden ze de objecten ontvangen. Met de eerste KLM-vlucht van Amsterdam naar Singapore vlogen de objecten mee en vanuit Singapore werd de lading naar Australië gevlogen.
Transport door Hizkia van Karlingen, Art Movers
Gelukt! Vanaf 6 mei te zien
Na twee jaar voorbereiden, lijkt het te gaan lukken. In mei 2021 hoopt het Medical History Museum in Melbourne weer open te gaan voor publiek en is de tentoonstelling te zien.
In de tentoonstelling wordt de vroege tandheelkunde in beeld gebracht. Omdat de Australische tandheelkunde werd ontwikkeld vanuit de Europese tandheelkunde zijn er veel objecten uit Europa te zien. De tentoonstelling wordt georganiseerd ter gelegenheid van het 135-jarig bestaan van de Odontologische Society van Victoria, Melbourne Australië en is ook online te bezoeken.
