Wat doet zeep met water?

Water is een gewone stof, die je elke dag gebruikt. Maar toch heeft water bijzondere eigenschappen. Zo willen de deeltjes waar water uit bestaat erg graag bij elkaar blijven. Onderzoek hoe je de waterdeeltjes toch uit elkaar kunt drijven en wat er dan gebeurt.

Wat heb je nodig?

Wat moet je doen?

Knip van het kaartje een soort pijl, door de kniplijnen te volgen. Knip ook de gleuf uit. Geen UMU kaartje? Gebruik dan een stuk stevig papier en kijk naar de kniplijnen op het UMU kaartje .

Vul de bak met water en leg de pijl voorzichtig op het water. De pijl is een soort bootje. Leg het (voorzichtig) met de achterkant naar de rand van de bak.

Doe een druppel afwasmiddel op de punt van de prikker. Stip met deze punt in het gaatje van de bootje. Wat gebeurt er?

Verder onderzoeken

Wat zou je nog meer willen onderzoeken? Bedenk wat je nog meer wilt weten en schrijf je vragen op. Werkt het ook met andere zeep? Of met olie? En wat zou er gebeuren als de prikker droog is? Test het zelf! Vergeet niet om steeds schoon water en een schone prikker te nemen.

Hoe kan dit?

Alles om je heen bestaat uit kleine deeltjes die moleculen heten. Water bestaat ook uit moleculen. Bovenop water liggen de moleculen stil tegen elkaar aan en houden ze elkaar extra goed vast.  De kracht van de moleculen maken het bovenste laagje sterk, dat heet oppervlaktespanning.

Zeep breekt de verbinding tussen watermoleculen, en die gaan daardoor bewegen. Dit gebeurt bij het gaatje, waar de moleculen alleen via de opening naar achteren kunnen bewegen. De bewegende moleculen zetten zich af tegen het papier. En daardoor duwen ze het bootje de andere kant op: naar voren.

Oppervlaktespanning zorgt er voor dat het papieren bootje blijft liggen en dat insecten over water kunnen lopen. Door zeep gaan de moleculen bewegen en verdwijnt de oppervlaktespanning. Die komt niet meer terug, omdat de moleculen overal bewegen en niet meer zo mooi stil naast gaan elkaar liggen. Je kan het bootje dus maar een keer laten varen. Tenzij je nieuw water neemt natuurlijk.

Terug