Kun jij de spin terug naar het web brengen?
Wist je dat je jouw hersenen voor de gek kunt houden? Doe het proefje, maak een thaumatroop, en kijk of jij de spin terug naar het web kan brengen.
Wat heb je nodig?
- 2 elastieken
- 2 papiertjes
- Perforator
- Plakstift
- Stiften
Wat te doen?
Pak een papiertje en teken een grote spin. Schets op een ander papiertje een spinnenweb voor de spin. Plak beide delen aan elkaar met een plakstift. Maak nu met een perforator twee gaatjes aan de zijkant van het papier. Rijg de elastiekjes door de gaatjes en knoop ze vast. Trek aan de elastiekjes en rol ze snel tussen duim en wijsvinger, zodat het plaatje tolt. Wat zie je?
Keer het papiertje rechtsom en draai de elastiekjes opnieuw. Wat zie je? Wat gebeurt er als je de spin dichtbij of veraf houdt? En wat als je de elastiekjes verticaal houdt? Of gebruik je fantasie en maak een nieuwe tekening. Wat kan je nog meer onderzoeken?
Hoe kan dit?
De twee papiertjes zitten vast aan de elastiekjes. Op het moment dat je de elastiekjes draait, bewegen de twee papiertjes ook mee. Als je langzaam draait, hebben je ogen voldoende tijd om het beeld van één van de plaatjes door te sturen naar je hersenen. Je hersenen verwerken op hun beurt het beeld dat door het oog is waargenomen. Ze laten jou vervolgens weten dat je op dat moment een afbeelding van een spin of een spinnenweb ziet. Je ervaart de twee afbeeldingen los van elkaar. Op een gegeven moment wisselen de plaatjes elkaar zo snel af dat je hersenen onvoldoende tijd hebben om de twee plaatjes apart te verwerken. Hierdoor zie je de twee plaatjes dus niet meer apart, maar zie je de spin en het spinnenweb als één beeld. Het lijkt dus alsof de spin in het spinnenweb zit!
Optische illusies
Onze hersenen kunnen de snelheid van de bewegende afbeeldingen niet bijhouden, dus je krijgt een verkeerd beeld van de realiteit. Eigenlijk worden je hersenen bij dit experiment voor de gek gehouden. Visuele voorbeelden hiervan staan beter bekend als optische illusies. De optische illusie van twee bewegende plaatjes was al in de 19de eeuw een bekend fenomeen. In die tijd werd het vaak gebruikt als kinderspeelgoed en stond het bekend als een thaumatroop. Een thaumatroop wordt ook vaak gezien als voorloper van de tekenfilm. Losse tekeningen spelen snel achter elkaar af en zo ontstaat er bewegend beeld.
Verder experimenteren?
- Wat gebeurt er als je het papiertje rechtsom keert en de elastiekjes opnieuw draait?
- Wat gebeurt er als je de spin dichtbij of veraf houdt?
- Wat gebeurt er als je de elastiekjes verticaal houdt?
- Wat gebeurt er als je een nieuwe tekening maakt?
- Wat gebeurt er als je de elastiekjes langzaam beweegt?